ارزیابی غلظت عناصر آهن، سرب، کادمیوم و مس در رسوب با استفاده از شاخص ژئوشیمیایی مولر (مطالعه موردی: تالاب میقان)

رسوبات، جزیی تفکیک‌ناپذیر از بوم‌سازگان تالابی هستند، که مانند آرشیوی تاریخی در ثبت روند تغییرات تجمع فلزات سنگین عمل می‌کنند. بنابراین در این پژوهش، رسوبات تالاب میقان از نظر شدت آلودگی به فلزات سنگین مورد ارزیابی قرار گرفت. بدین منظور در سال 1391 پس از بازدید از منطقه، 11 ایستگاه به صورت تصادفی انتخاب و در طی یک مرحله از هر ایستگاه، 3 نمونه رسوب برداشت گردید. پس از آماده‌سازی و هضم رسوبات، غلظت فلزات سنگین مورد ارزیابی در نمونه‌ها توسط دستگاه جذب اتمی قرائت گردید. همچنین برای پردازش آماری داده‌ها از نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج بیانگر آن بود که میانگین غلظت عنصر آهن در تمام ایستگاه‌های نمونه‌برداری با یکدیگر اختلاف معنی‌دار داشته و میانگین غلظت عناصر سرب، کادمیوم و مس به جز در تعدادی از ایستگاه ها، در سایر ایستگاه‌ها اختلاف معنی‌داری را نشان داد. همچنین، مقایسه میانگین غلظت عناصر مورد ارزیابی با مقادیر استاندارد سازمان بهداشت جهانی، بیانگر مقادیر بیش از حد استاندارد برای عناصر آهن و مس بود. در نهایت با محاسبه شاخص ژئوشیمیایی مولر، رسوبات تالاب میقان از نظر آلودگی به هر 4 عنصر سنگین، با درجه آلودگی صفر و در رده غیر آلوده طبقه‌بندی شدند. به طور کلی با توجه به نتایج می توان اذعان نمود گرچه در حال حاضر رسوبات تالاب میقان آلوده به فلزات سنگین نیستند، اما ورود فاضلاب‌های شهری و صنعتی به تالاب، استقرار شرکت معدنی املاح ایران و تصفیه‌خانه شهر اراک در نزدیکی آن، می‌تواند در بلندمدت سبب آلودگی تالاب به انواع آلاینده‌ها از جمله فلزات سنگین شده و تبعات غیرقابل جبرانی را نیز به دنبال داشته باشد.